We wczesnym etapach naszego życia mogą pojawić się deficyty czy nieprawidłowości w układzie nerwowym związane z procesem organizacji wrażeń zmysłowych, takich jak wzrok, słuch, węch, smak, dotyk. Dzięki specjalnej terapii sensorycznej, która polega na odbieraniu bodźców zmysłowych, można ćwiczyć i wspomagać prawidłowy rozwój. W naszym kraju za pomocą tej metody leczy się dzieci od 1993 roku.
Jakie są objawy zaburzeń integracji sensorycznej?
Rodzice bacznie obserwują swoje dzieci, szczególnie na etapie wczesnego rozwoju. Warto jest więc wiedzieć, jakie objawy niosą ze sobą zaburzenia integracji sensorycznej. Każdy rodzic czeka na moment, w którym pociecha wypowie swoje pierwsze słowo. Opóźnienie rozwoju mowy jest właśnie jednym z objawów zaburzeń integracji sensorycznej.
Kolejną nieprawidłowością w rozwoju dziecka może być nadmierna bądź zbyt mała wrażliwość na bodźce sensoryczne. W przypadku nadmiernej wrażliwości dziecko może źle reagować na hałasy, nawet płaczem, nie przepada również za myciem włosów czy ma awersje do niektórych rodzajów ubrań lub jedzenia. W drugim przypadku maluch może lekceważyć i nie reagować ból czy zimno. Warto również zaobserwować czy dziecko potrafić skupić się przez dłuższy czas na jednej czynności. Niewłaściwy poziom koncentracji to także objaw zaburzeń integracji sensorycznej. Może wystąpić też nieprawidłowy poziom aktywności ruchowej. W tym przypadku możemy spotkać się z nadruchliwość, która objawia się bieganiem, wierceniem się, a także niechęcią ze strony dziecka do jakichkolwiek aktywności fizycznych – maluch szybko się męczy. Zaburzenia integracji sensorycznej to również obniżony poziom koordynacji ruchowej. Wynikiem tej nieprawidłowości są sytuacje, w których nasze dziecko ma problemy z utrzymaniem równowagi, często się potyka. Występują również problemy z łapaniem i rzucaniem piłki, używaniem nożyczek, a nawet ubieraniem się. U starszych dzieci mogą pojawić się problemy z wykonywaniem ćwiczeń na lekcjach WF-u. U dziecka mogą też pojawić się trudności w zachowaniu. Rezultatem tego są problemy z przystosowaniem się do nowej sytuacji, a dziecko może reagować na nie agresywnie bądź w ogóle się wycofuje. Warto też obserwować, czy maluch stale dotyka różne przedmioty, wkłada je do ust. Może obgryzać paznokcie, rękawy czy długopisy – to także objawy zaburzeń integracji sensorycznej. Jeśli rodzice zauważą niektóre wyżej wymienione objawy, warto by porozmawiali z pediatrą. Lekarz może skierować dziecko do psychologa. W dobie internetu można skorzystać także ze strony internetowej www.pstis.pl i wypełnić na niej kwestionariusz sensoryczny.
Jak wyglądają ćwiczenia przy zaburzeniach integracji sensorycznej?
Zaburzenia integracji sensorycznej nie mijają samoczynnie. Dlatego w sytuacji, gdy rodzice zaobserwują u swojego dziecka objawy nieprawidłowej pracy układu nerwowego, powinni udać się do specjalisty. Lekarz określi, czy jest to związane z zaburzeniami, a następnie przygotuje odpowiedni harmonogram ćwiczeń. Terapia odbywa się w przygotowanym do niej pomieszczeniu. Polega na swego rodzaju zabawy terapeuty z dzieckiem. Celem zajęć jest polepszenie integracji między zmysłami w obrębie układu nerwowego.
Terapeuci zajmujący się tymi zaburzeniami mają bogatą wiedzę z zakresu neurobiologii. Dzięki temu podczas pracy z dzieckiem stymulują jego zmysły i usprawniają obszary deficytowe. Efektem ćwiczeń jest ograniczenie bądź całkowita eliminacja nadwrażliwości sensorycznej na niepożądane bodźce lub w przypadku obniżonej wrażliwości, zostaje ona pobudzona, dzięki dostarczaniu silnych sygnałów zmysłowych. Wykorzystywane są przedmioty o różnych fakturach, do wykonywania masażu, dziecko huśta się w hamaku, jeździ na deskorolce czy balansuje na kołysce. Na zajęciach jest bardzo istotna obecność rodzica, ponieważ jest on czynnym uczestnikiem terapii dziecka. Specjalista w czasie zajęć ma za zadanie obserwować reakcje dziecka i jakiekolwiek zmiany w jego zachowaniu. Jest to ważne, by terapeuta mógł dostosowywać program pracy z dzieckiem do postępów, jakie czyni. Terapia jest dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjenta.
tekst źródłowy: https://www.medonet.pl/zdrowie,integracja-sensoryczna—opis–rodzaje-zaburzen–cwiczenia-na-integracje,artykul,1728537.html
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z istnienia trzech układów sensorycznych: dotykowego, przedsionkowego i prioprioceptywnego. Nie tylko powinny one funkcjonować prawidłowo, ale także ze sobą współpracować. W przeciwnym razie dziecko doświadcza kłopotów dotyczących interakcji z otoczeniem, a także rozpoznawania sygnałów wysyłanych przez własny organizm.
Układ dotykowy
Jak sama nazwa wskazuje, dotyczy on zmysłu dotyku. Pozwala na odczuwanie, czy dane obiekty są gorące czy zimne, ostre czy tępe, szorstkie czy gładkie. Układ ten umożliwia nam rozpoznawanie przedmiotów za pomocą dotyku, odczuwanie bólu, ciśnienie itp.(…)
Układ przedsionkowy
Koordynuje on ruchy oczu, głowy i ciała. Pozwala nam balansować na równoważni, bujać się na huśtawce, koordynować ruchy obu stron ciała i łapać równowagę, gdy się potkniemy.(…)
Układ prioprioceptywny
Korzysta on z danych dostarczanych przez mięśnie i stawy, aby informować mózg o pozycji ciała. Dzięki niemu możemy stać bez przewracania się, używać ołówka lub kozłować piłką. (ss.21-22)
Poniżej znajdziesz listę potencjalnych oznak zaburzeń integracji sensorycznej. Potraktuj ją jako przegląd najczęstszych objawów wskazujących na potencjalne zaburzenia przetwarzania bodźców zmysłowych.
– nadwrażliwość na dotyk, ruch, bodźce wzrokowe i słuchowe
– zbyt mała wrażliwość na dotyk ruch, bodźce wzrokowe i słuchowe
– zbyt wysoki lub zbyt niski poziom aktywności
– problemy z koordynacją
– opóźnienia w rozwoju mowy i zdolności językowych
– opóźnienia w rozwoju zdolności ruchowych (duża i mała motoryka)
– problemy z nauką
– niska samoocena
– kłopoty z dobrą organizacją
– kłopoty z zachowaniem (s.38)
Źródło: Godzin Emmons P., McKendry Anderson L. (2007). Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej. Zaburzenia rozwojowo-sensoryczne oraz edukacyjne występujące w ramach autyzmu, ADHD, trudności szkolnych oraz zaburzeń dwubiegunowych. Warszawa: Wydawnictwo K.E. Liber
Informacje na temat diagnozy i terapii metodą Integracji Sensorycznej w Polsce znajdziecie Państwo na stronie Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Integracji Sensorycznej https://pstis.pl/pl/html/?str=podstrona0
Dodatkowo wykorzystano materiały ze strony internetowej :
https://cmkamionki.pl/integracja-sensoryczna
https://beatawintoch.pl/produkt/integracja-sensoryczna-stymulujace-zabawy/
Polecamy obejrzenie filmików :